Trẻ vừa mới sinh

Những tiếng đồng hồ đầu tiên khi bé chào đời

Bạn có bao giờ tự hỏi rằng mọi việc sẽ như thế nào trong những tiếng đồng hồ đầu tiên khi bé chào đời?

Phải chăng bạn sẽ cảm thấy thoải mái ngắm nhìn em bé mới sinh của mình với niềm vui sướng tột cùng và bắt đầu cuộc hành trình khi làm mẹ? Hay cả hai mẹ con sẽ vẫn phải cần đến sự chăm sóc và theo dõi của bác sĩ?

Bạn sẽ không có được câu trả lời cho đến lúc bé chào đời, vì vậy bạn đừng quá lo lắng về lần đầu tiên được gặp mặt bé yêu. Bạn sẽ có khoảng thời gian ngọt ngào để làm quen với bé.

Sinh con là một công việc đầy khó khăn, tổn hao sinh lực và vô cùng mệt mỏi, người mẹ sẽ có cảm giác hoàn toàn kiệt sức ngay sau khi bé vừa chào đời. Nhưng bạn sẽ bạn cảm nhận được niềm hạnh phúc, sung sướng tràn ngập không gì bằng khi bạn có thể được tự tay ôm bé vào lòng. Sau khi sinh, đa số bà mẹ thường cảm thấy thật nhẹ nhõm và bình yên khi được ôm ấp, nựng nịu thiên thần nhỏ của mình.

Đối với phương pháp sinh con bình thường, tử cung co bóp mạnh, đẩy ra hết chất dịch trong phổi của bé. Sau 9 tháng nằm trong bọc nước ối của mẹ, con bạn đã sẵn sàng hít hơi thở đầu tiên.

Khi đầu em bé nhô ra ngoài, các hộ sinh và bác sĩ sẽ dùng một dụng cụ hút để hút sạch chất nhờn trong miệng, mũi và đường hô hấp trên của bé.

Một vài giây đầu tiên sau khi sinh, bé không còn tiếp nhận khí oxi và dinh dưỡng qua nhau thai nữa mà chuyển sang tự hít thở và tiêu hóa thức ăn, nước uống. Đây là giai đoạn chuyển đổi từ tuần hoàn bào thai sang tuần hoàn sau khi sinh.

Sự thay đổi này diễn ra một cách tự nhiên: một van ở tim bé đóng lại và các mô của phổi tiếp nhận máu. Sau đó, bé có thể bắt đầu hít không khí vào trong phổi đồng thời cung cấp oxi cho máu.

Khi bé được sinh ra, dây rốn có thể được kẹp ngay lúc đó, sau 5 phút hoặc có thể lâu hơn khi các xung của dây rốn đã ngưng lại. Thao tác này cũng như việc bạn có muốn giữ lại dây rốn của trẻ sơ sinh hay không phụ thuộc vào trao đổi giữa gia đình và bác sĩ.

Tham khảo: Chăm sóc trẻ sơ sinh

Chỉ số Apgar

Khoảng 1 phút sau khi sinh, hộ sinh sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe của em bé mới sinh và đánh giá tình trạng sức khỏe của bé trên thang điểm 10, dựa trên 5 tiêu chuẩn của chỉ số Apgar. Năm phút sau, bé sẽ được kiểm tra lại một lần nữa.

Phương pháp này đánh giá về màu da, hô hấp, nhịp tim, trương lực cơ và phản xạ của bé với thang điểm 0,1 hoặc 2 cho mỗi tiêu chuẩn.

Hầu hết các bé sẽ đạt khoảng 8 điểm ở phút thứ nhất và 10 điểm ở phút thứ 5. Tuy nhiên, nếu quá trình sinh nở gặp khó khăn, chỉ số có thể nhỏ hơn 5.

Chỉ số Apgar được sử dụng rộng rãi để các bác sĩ có thể biết được những chấn thương trong quá trình sinh nở và bé đã hồi phục như thế nào.

Chỉ số từ 6 trở lên được coi là bình thường. Nếu chỉ số apgar nhỏ hơn 6, cần phải chú ý đến tình trạng của bé ngay lập tức và với chỉ số nhỏ hơn 3 rất có thể bé cần được hồi sức cấp cứu.

Tham khảo: Sự phát triển của trẻ sơ sinh theo tuần

Bảng mẫu chỉ số Apgar

Dưới đây là bảng mẫu chỉ số Apgar do Hugggies tổng hợp: 

Vấn đề hộ sinh của em bé

Khi em bé mới sinh, hộ sinh sẽ quấn chăn cho bé hoặc đặt bé lên người bạn vì trong suốt thai kỳ, bé sống trong nhiệt độ của cơ thể mẹ, nên da bé sẽ bị lạnh khi tiếp xúc với môi trường bên ngoài.

Nếu hộ sinh thấy nhịp thở của con bạn có vấn đề, họ sẽ dùng dụng cụ hút để lấy chất dịch còn đọng lại ở mũi và miệng bé.

Trẻ sau sinh vài ngày thường có hơi thở khò khè hay có đàm, nhưng bạn đừng quá lo lắng vì tình trạng này là do bé đã sống trong môi trường nước trong thời gian dài. Tuy nhiên, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn cảm thấy không yên tâm.

Tham khảo: Trẻ sơ sinh bị khò khè phải làm sao

Đối với bé, ánh sáng có thể quá chói và âm thanh xung quanh có thể là quá lớn. Nếu không có vấn đề gì nghiêm trọng, hộ sinh sẽ để ánh sáng nhẹ cho bé và giữ không gian yên lặng để bé làm quen dần với thế giới mới ở bên ngoài.

Thông thường, hộ sinh sẽ đặt con bạn ngay sát ngực bạn và bé sẽ tự phản xạ theo bản năng. Một số bé có thể tự bú chỉ trong vài giây.

Nếu bé được sinh thường, đầu của bé có thể hơi méo mó và kéo dài do quá trình rặn đẻ chui ra từ cơ thể mẹ. Một số trường hợp được hỗ trợ sinh đẻ bằng kẹp forceps hoặc bé được sinh ra quá nhanh có thể dẫn đến vết bầm trên người bé.

Cơ thể bé có thể rất trơn do vẫn còn dịch ối, máu và có chất sáp màu hơi vàng trên người tên “vernix” (là chất bảo vệ da bé, có thể phủ toàn thân bé). Da bé cũng có thể  bị bong ra một ít.

Dù bé có nhăn nheo hay hồng hào cho lắm thì trông bé cũng đáng yêu vô cùng!

Trẻ sau khi sinh vài phút thường rất nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh cho dù rất nhỏ, nên bé sẽ mở mắt ra để nhìn ngắm thế giới mới lạ xung quanh.

Khoảng cách để bé có thể tập trung được tốt nhất là khoảng từ 15 đến 30 centimet tương ứng với khoảng cách từ vú đến mặt của mẹ. Vì thế hãy ẵm bé thật gần, có thể bé sẽ tập trung nhìn vào khuôn mặt và nhớ được giọng nói của bố mẹ.

Bé có thể được bổ sung vitamin K trong thai kỳ và tiêm vitamin K lúc mới sinh. Vaccin viêm gan B cũng có thể được tiêm cho bé ngay sau khi sinh mặc dù rất nhiều bậc cha mẹ muốn tiêm cho con mình sau ít nhất 24 giờ. Một số khác lại chọn phương pháp cho trẻ uống vitamin K thay vì tiêm.

Một số bệnh viện thường xuyên nhỏ mắt bằng dung dịch bạc nitrat cho trẻ sơ sinh để phòng ngừa bệnh viêm kết mạc do lậu lây từ người mẹ. Tuy nhiên, tốt hơn hết bạn nên làm xét nghiệm trước khi sinh con để đưa ra quyết định về vấn đề này.

Có thể trong 1 đến 2 giờ đầu tiên, con bạn sẽ được đánh số và đeo số này vào tay hoặc chân của bé. Bé cũng sẽ được đo cân nặng và chiều cao.

Tham khảo: Bảng cân nặng trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ

Hộ sinh hoặc chồng bạn có thể tắm cho bé trong lúc bạn đang có những cơn co để tiếp tục đẩy nhau thai ra ngoài hoặc những vết khâu sau sinh vẫn còn đang lành lại.Đây sẽ là một trải nghiệm thật dễ thương và khó quên dành cho cả ba và bé.

Tuy nhiên vấn đề này cũng gây nhiều tranh cãi vì tắm cho bé trong những ngày đầu sau sinh sẽ làm giảm thân nhiệt và mất đi lớp vernix bảo vệ da bé, khiến làn da nhạy cảm của bé dễ bị tổn thương.

Bạn nên tham khảo ý kiến với chồng và hộ sinh trước đó để lựa chọn biện pháp bạn mong muốn.

Trẻ sơ sinh rất nhạy cảm trong vòng 1 đến 2 tiếng đầu tiên sau sinh nhưng vài ngày sau trẻ có thể ngủ được nhiều hơn.

Nhiều bà mẹ trẻ cảm thấy quá đỗi hạnh phúc và sung sướng dẫn đến tình trạng khó ngủ rất nhiều giờ sau khi sinh. Việc này hết sức bình thường, nhưng bạn hãy cố gắng nghỉ ngơi nhé!

Bạn có thể rất muốn báo tin vui cho tất cả mọi người trong gia đình, bạn bè và người thân nhưng các cuộc điện thoại, nhắn tin hoặc những người đến thăm có thể phá tan không gian yên tĩnh của riêng mẹ và bé.

Một số bậc phụ huynh cài đặt sẵn tin nhắn cho nhiều người một lúc hoặc số khác thì nhờ một người bạn gọi điện cho mọi người trong “danh sách”có sẵn để thông báo cân nặng, giờ sinh và giới tính của em bé.

Dù bạn làm bất cứ việc gì, hãy chắc chắn rằng bạn có thể tận hưởng khoảng thời gian đầu tiên với bé,trân trọng khoảnh khắc chào đón món quà kỳ diệu mà bạn đã được ban tặng trong cuộc đời.

Tham khảo:

Cách tắm cho trẻ sơ sinh chưa rụng rốn và đã rụng rốn

Có nên tắm nắng cho trẻ sơ sinh?

Chăm sóc mẹ sau sinh